Kurbanlık Alırken Dikkat

Kurban, hayvan varlığının gençleştirilmesi için çok iyi bir fırsat olduğundan dişi genç damızlık değeri olan hayvanların kesimi yerine, verimi düşmüş damızlıktan çıkarılan hayvanların kurbanlık olarak kesilmesi de tercih edilmelidir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2017 yılı için yayımladığı tebliğ ile bu uygulamayı hayata geçirmiştir. Kısırlık sorunu olan dişi genç hayvanların kesimi ise veteriner hekim raporu doğrultusunda olmalıdır.

Son dönemlerde yurt dışında vekaletle kurban kesimine ilginin arttığı görülmektedir. Trabzon ve yöresinde kesilen hayvanların ortalama olarak yüzde 60'ı büyükbaş yüzde 40'ı da küçükbaş hayvanlardan oluşmaktadır. Kurban Bayramında, kesin sayı bilinememekle birlikte, bu miktar, ülkemizde yıllık olarak kesilen hayvan miktarının % 25-30’una tekabül etmektedir. Bu kadar büyük sayıda hayvanın bu kadar kısa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alınmadığı ve gerekli alt yapı oluşturulmadığı takdirde, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre ile ilgili sorunları da beraberinde getirmektedir. Bunun yanında, kullanılamayan hayvansal yan ürünler nedeniyle büyük ekonomik kayıplar oluşmaktadır. Özellikle, veteriner hekim kontrolü dışında yetiştirilen, sevki yapılan, satışa sunulan ve kesilen hayvanlar, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskini arttırmakta ve bu hayvanlardan elde edilen etler insan sağlığı açısından önemli bir risk oluşturmaktadır.

Kurbanlık hayvanların, sokaklarda dolaştırılması, meydanlarda bekletilmesi, satın alınan hayvanların evlerin bahçelerinde, balkonlarda tutulmaları ve uygun olmayan yerlerde kesilmeleri tehlikenin boyutunu daha da arttırmaktadır. Kurban sebebiyle hayvan hareketliliğinin çok arttığını ve bu durumun bulaşıcı hayvan hastalıkları açısından birçok riski beraberinde taşıdığı, bulaşıcı hayvan hastalıklarının kurbanda yüzde 30 oranında artış sağladığı görülmektedir.

Bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek için sağlık raporu, küpesi ve pasaportu bulunmayan hayvanların sevkine izin verilmemektedir. Hayvanlardan insanlar bulaşabilen 200 den fazla zoonoz karakterli hastalık bulunmaktadır.  Hayvanlardan insanlara geçen bu hastalıkların özellikle kurban bayramlarında görülme sıklığı yaklaşık %30 oranında artmaktadır. Ülkemizde Bruselloz, Tüberküloz, Şarbon, Kist Hidatik, Sistiserkoz, , Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi hastalıklar günümüzde hala görülmekte olup önemli bir halk sağlığı sorunu oluşturmaya devam etmektedirler. Bilindiği gibi insanlarda görülen hastalıkların % 61’ den fazlası hayvansal kökenlidir. Bunun yanında, insan sağlığı açısından gıdaların ortaya koyduğu riskin % 90’ı hayvansal kökenli gıdalardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hayvan ve hayvansal ürünlerden gelebilecek bu tehlikelerin azaltılması veya ortadan kaldırılması için öncelikle hastalıkların hayvanlarda kontrol altına alınması gerekir.

İYİ BİR KURBAN İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

İyi bir kurban, ideal bir kurbanlık seçimiyle başlar. Veteriner Sağlık Raporu olmayan büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar ile küpesi bulunmayan, çok zayıf olan, gebe olan, yeni doğum yapmış olan, çok genç ve etleri olgunlaşmamış olan, kılları karışık ve mat halde olan, bakışları ve dış görünümü canlı olmayan, salya ve gözde akıntısı bulunan, pis kokulu ishali olan, öksürük, nefes darlığı, pis kokulu burun akıntısı olan, çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olan, yara, şişlik ve ödemi olan, cinsiyet organları ve memede kötü kokulu akıntısı olan hayvanların kurbanlık olarak alınmaması gerekiyor.  Bunların yanında şüphe edilen bir durumda en yakın veteriner hekime müracaat edilerek detaylı bilgiler alınmalıdır.

Daha sonra sağlık ve çevre şartlarına riayet edilerek kurban kesilmelidir. Hijyenik bir ortamda, hayvana eziyet edilmeden ehil insanlar tarafından kurban kesimi gerçekleştirilmelidir. Kurban kesimi sonrasında da yine çevre temizliğine dikkat etmeli, hayvanın etini, sakatatını ve derisi ziyan edilmeden hepsini kullanmalıdır. Ayrıca kesim yapıldıktan sonra kulak küpeleri atılmamalı ve bunlar il ve ilçe tarım müdürlüklerine teslim edilmelidir.

Kurban Bayramının beklentilerin karşılandığı bir şekilde ruhuna uygun olarak idrak edilmesi temenni eder, sağlıklı, huzurlu nice bayramlar dilerim.

Veteriner Hekim Sebahattin YAZICI

Akçaabat Belediyesi   Tarımsal Hizmetler Müdürü