Her kent için kaçınılmaz gerekler vardır: Yaşanabilir bir çevre, sağlıklı mutlu ve huzurlu insanlar, insanodaklı kent planlaması, rekabet edebilir ve katma değeri yüksek ekonomi, üreten ve hakkına razı,kurallara uyan insanlardan oluşan toplum yapısı, dilini, kültürünü, sanatını, tarihini velhasıl değerleriniyaşayan ve yaşatan, farkındalığı, sorumluluk ve adalet duygusu yüksek insanların kenti olmak…Son yasal düzenlemeler ve gelişmeler çerçevesinde “büyükşehir” statüsüne kavuşmuş illerimiz baştaolmak üzere her kentin inanırlığı yüksek, insanları ve kurumları etkileyici bir vizyonu ve buna ilerlemeyiesas alan dönemsel stratejik planları olmalıdır; ama vizyona uygun adım yürüyüş içinde “…mış, …muş”gibi yapmadan, kesinlikle ve sahiden uygulanmak üzere.Son yıllarda dünyada ve ülkemizdeki her nevi değişim ve gelişim ışığında, özellikle “büyük şehir” statüsüverilen kentlerimizin insan odaklı, özgün, yarışmacı, farklılaştırılmış, örgütlü, medeni, demokrat, huzurve güven veren …
Kısacası “marka kent” olmaları özgün ve etkili olmaları tek yoldur. Nasıl bir markakent olacağını belirleyip ona sadık kalarak, hedefine ilerlemeyi içselleştirebilen büyükşehirler, gelecekzamanların kendine özgün ışık saçan marka kentleri olacaklardır. Her şeyin başı ve sonu olan insanıkendine çekebilmek ve fıtratına uygun yaşatabilmek becerisini gösteren bu şehirler, ancak tarih yazabilirve tarihe mal olabilirler. Medeniyet inşasında izi olan coğrafyalar, tarihin yapıldığı bu şehirler olacaktır.Zamanımızda ve gelecekte, ya farklılaşarak izi olan kentler olarak yaşarsın, yada sıradan, hatırlanmayan,aranmayan bir kent olarak kalır ve beklide kaybolursun. İşte bu noktada büyük şehirleri kurtarıcı tek yol“marka kent” hedeflemesidir.“Marka kent” nedir?Globalleşen dünyada ve ülkede şehirlerarası rekabette öne çıkmanın yolu, insanların zihninde farklılaşmayaratmaktan geçer. İnsanların ve özellikle de nitelikli insanların kentinizi tercih etmesi için bir yadabirçok neden yaratmalısınız.
Farklılaştırmak, markalaştırmak, rekabet ortamında ayakta kalmanın,seçilebilmenin anahtarıdır. Günümüzde çok sayıda kent içersinden tercih edilen kent olmak için –kentinizi eşsiz, benzersiz kılan nedir- sorusuna net yanıt verilebilmelidir.Farklılaşma fikri bir çivi ise, marka kenti yaratmak için kullanılan proje de çekiçtir. Farklı olmanın bir tekkuralı vardır: kent sakinlerinin farklı ve özgün isteklerini keşfetmek, diğer kentlerin yapamadığını bulmakve onu yapmak...Marka denilen şey, ruhdur; kentinize özgün bir ruh katarsanız “marka kent” olur. Her eğilime ve kesime,her isteğe ve zevke uymaya çalışarak, yüksek marka değeri yaratılamaz; dünya markası da olunamaz.Tam tersine bu yaklaşım kenti sıradanlaştırır, anlamsızlaştırır.“Marka Kent” kavramı, sıradan bir tanıtım veya pazarlama faaliyeti değildir. Kentin kendiliğindenmarkalaşan bazı değerlerini öne çıkararak, şehri yurt içi ve yurt dışında bir cazibe merkezi halinegetirmek, nitelikli kişi ve kurumları çekici özgün yanların hayata geçirilmesidir.Marka kent yaklaşımı, kabına sığmayan kentin “vizyon:ufuk çizgisi” projesidir. Bu yaklaşım, kentingeleceğine atılan adımlar, önüne açılan yeni bir ufuktur. Bugünü değil, yarını düşünen bir anlayışınürünüdür marka kent.Marka kent projesinin amaç ve hedefleriMarka kent projesinin amacı; öncelikle şehrin diğer şehirlerden farklılaşan değerlerini ön plana çıkararak,“entegre bir markalaşma süreci” başlatmaktır. Bu sürecin ardından da şehirde “markalaşma bilinciniyerleştirmek” ve bu yönde planlı bir gelişim sürecini hayata geçirmektir. Nihai amaç şehirdeki bubilinçlenmenin ardından şehri ulusal ve uluslar arası arenada spor, kültür sanat, turizm, eğitim, sağlık,yatırım, ticaret ve fuarcılık vb alanlardan biri yada birkaçında cazibe merkezi haline getirmektir.Marka kent projesinin hedefi; kenti daha çok katma değer yaratacak, hem ulusal, hem de uluslararasıarenalarda bilinen ve etkileyici, huzur ve güven veren, refah düzeyi ve rekabet gücü yüksek bir yapıyakavuşturmaktır. Bu amaçla yürütülen markalaşma çalışmalarıyla nihai hedef; şehri yakın bir gelecekte“marka zengini bir kent” haline getirmektir.Marka kent projesinin belirlenen amaçlarına ulaşmak için; eşgüdümlü olarak, projelendirme, eğitim,bilgilendirme, bilinçlendirme, danışmanlık ve tanıtım faaliyetleri yapılmalıdır. Şehrin konuyla ilgili tümkurumlarının katkı ve katılımı ile yürütülecek uzun soluklu çalışmalar sonucu marka kent inşa edilebilir.Tıpkı arının balını üretmesi gibi, sabır ve ustalıkla özgün ve kıymetli adımlarla…“Marka kent” inşa çalışmasının dayanak ve gerekçeleriDünyada ve ülkemizde ulaşılan teknolojik gelişim düzeyi, bilgi ve iletişim seviyesi, ekonomik, hukuk vedemokrasi arzu ve beklentileri vb şartlar yanında ülkemiz yasal ve kurumsal düzenlemeleri sistematik birbakışla değerlendirilip ne yapılması gereği üzerinde durulduğunda, özgün bir isimlendirme ile “markakent” hedeflemesi ve projelendirmesi ortaya çıkmaktadır. Kent yönetimini ilgilendiren son yasaldüzenlemeler ve bu yönde meydana gelecek kurumsal yapılanmalar sonucu farklılaşmak, sıradan şehirlerolmaktan kurtulabilmek için “marka kent” inşa fırsatları sunulmuş ve doğmuş durumdadır.Büyükşehir belediyeleri kurulmasını öngören yasal düzenlemeler ve kent yönetimini direkt veya dolaylıilgilendiren diğer düzenlemelerin getirdiklerine bakıldığında “marka kent” vizyonlu stratejik planlama veprojelendirme fırsatlarını iyi değerlendiren başta belediyeler olmak üzere kent yönetim birimleri başarıyıyakalayacaktır.
Sıradan şehirler yerine özgün marka kentler, böyle vizyoner, iz bırakıcı ve medeniyetinşasına katkı sunan yönetim anlayışına sahip olanlarca oluşturularak tarih yazılabilecektir.Başta Büyükşehir Belediyeler Kanunu, 5018 sayılı Bütçe ve Mali Kontrol Kanunu, Belediye GelirleriKanunu, İmar ve Kentsel Dönüşüm kanunları, Çevre Kanunu, vb şehir hayatını dolaysız ve/veya dolaylıilgilendiren bütün yasalar bütüncül ve vizyoner bakış ile eleklendiğinde karşımıza “marka kent”hedeflemesinin ve projelendirmesinin kolaylıkla yapılabilirliği çıkacaktır. Uzun yılların sıradanlığı veidare-i maslahatçılığı isteyen şehrin farklılık yaratarak markalaşmayı sağlayacağı birçok fırsat mevcuttur.Büyükşehir Belediyesi Kanunundaki büyükşehir ve ilçe belediyelerinin yetki ve görevleri, belediyegelirleri, bütçe ve giderleri, faaliyet esasları ve hizmete göre konuşlanma şekilleri ile işbirliği,koordinasyon öngörüleri, diğer yasalarla getirilen imkan ve fırsatlar, görev ve yetkiler bir bütünlükiçersinde tam ve sistematik olarak kullanıldığında bir seçim döneminde bile sözkonusu büyükşehirinilçeleri ile birlikte “marka kent” olmak yolunda ciddi mesafeler alabileceği açıktır. Yeter ki zamanındaböyle bir projelendirme yapılıp kararlı bir şekilde uygulanmış olsun. Belediyeleri ve belediye görev vehizmetlerini yakından ilgilendiren diğer düzenleme ve imkanların da bilinçli ve hazırlıklı olarakdeğerlendirilmesi de marka kent hedeflemesine önemli katkılar sağlayacak durumdadır.
Anayasamızdan, yerel yönetimlerle ilgili kanunlara, Bütçe ve Mali Kontrol Kanunundan ÇevreKanununa, İmar Kanunundan Kentsel Dönüşüm Kanununa, velhasıl şehir hayatını ilgilendiren diğerbütün yasalar, zamanımız kent hayatının gerekleri, “marka kent” olmayı neredeyse vazeder durumdadır.Başta büyükşehirlerimiz olmak üzere bütün şehirlerin sıradanlıktan çıkarak özgün bir yapıya ve imajakavuşması için kendilerine has “marka kent” projeleri oluşturup uygulamaları esasen ihtiyaçların, kentmedeniyetinin ve tabi olunan hukukun bir gereğidir. Böyle bir vizyoner yaklaşım içersinde pratik,uygulanabilir, marka kent tesisi sonuç odaklı bir profesyonel çalışma yapmak ve yaptırmak, bu çalışmayakent yönetiminin diğer ilgili tüm unsurları katmak, işbirliği ve koordinasyon tesis ederek projeleriuygulamak için halihazır imkanlar yeterince vardır. Yeter ki bunu görüp değerlendirebilen yerel yönetimyetkilileri olsun
Köşe Yazısı Yorumları