Yeşil Yol’a tam destek

Zorlu Grand Otel’de gerçekleştirilen toplantıya Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtım Genel Müdürü İrfan Önal, Yat İşletmesi Genel Müdürü Cemil Turan, Kültür Varlıkları Genel Müdür Yardımcısı Zülküf Yılmaz ile Trabzon, Ordu, Giresun ve Rize'den çok sayıda sektör temsilcisi katıldı. Protokol konuşmalarının ardından sektör temsilcilerinin görüş ve önerileri ile toplantı devam etti.

İKİZDERE BELEDİYE BAŞKANI KÖSOĞLU: BİZE YOL GÖSTERİLSİN

İlk sözü alan Rize’nin İkizdere İlçesi Belediye Başkanı Hasan Kösoğlu, yılın 12 ayı turizm potansiyeline sahip ilçesinin turizm yatırımlarının geç gelmesinden dolayı turizmdeki paydan bugüne kadar yararlanamadığını söyledi. Kösoğlu, “İyi bir planlama yapılmadan turizm yatırımı yapılırsa Ayder ve Uzungöl’deki sıkıntıların aynısını yaşama ihtimalimiz olduğu için bu gecikme belki de bizi şanslı kılmıştır” dedi. İkizdere Termal Tesisleri’nin dünyanın en zengin sularından birisi olduğuna vurgu yapan Kösoğlu, “İkizdere ileride de termal açıdan çok önemli bir konuma sahip olacaktır. Ancak İlçemizin en büyük sorunu, İkizdere’yi yatırıma sunabilecek gerekli bilgi ve ekibin olmayışı, bu bilgileri temin edemememiz. Bu bölgenin planlamasının yapılması, nerede ne yapılacağının ortaya konulmasını talep ediyoruz. Çünkü iyi bir planlamayla turizm yatırımı yapılırsa diğer bölgelerdeki sıkıntıları yaşamayız” dedi. İkizdere’deki yaklaşık 104 yayladan 30’unun aktif olduğunu ifade eden Kösoğlu, “20 buzul gölümüz, şelaleleri, dereleri ile endemik türü flora yapısı ile turizm potansiyeli yüksek bir ilçeye sahibiz. Yaylalardaki en önemli sorunumuz mera kanununa göre yaylada kalıcı mera yapamıyoruz. Ancak yaylalarda şu anda 2-3 katlı beton binalar yasak olmasına rağmen halen yapılmaya devam ediliyor. Bu konuda acaba yaylalarda yerleşim yerlerinde çok kontrollü şekilde ev tipi o bölgeye has yapıp vatandaşa taştan yapılmak üzere eski yayla evlerimizi yapabilir miyiz?  Bu konuda vatandaşa malzeme konusunda vatandaşa kredi verilebilir mi. Bu uygulamanın örneği geçmişte evlerinin damlarının sac şeklinde yapılması için hayata geçirilmiş ve ormanlardaki zaiyatın da önüne geçilmişti. Bu konuda mera kanununda bir değişiklik yapılabilir mi?” ifadelerini kullandı.

YAYLALARDAKİ YAPILAŞMALAR HEM ÇİRKİN HEM YASAL DEĞİL

Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Haluk Dursun yaylalarda yasal olmayan bir yapılaşma ile karşı karşıya olunduğunu belirterek, “Hem yasal değil hem de çirkin bir yapılaşma var. Bunların nasıl aşılacağı konusunda kolay çözümlerle gelemiyoruz. Ancak Doğu Karadeniz’in o bölgelerindeki yerleşim alanlarında doğaya uygun olmayan bir yapılaşma var. Bu konuda da herkes sorumlu. Bunun en iyi örneğinin arayışı içindeyiz” diye konuştu.

ÇAMLIHEMŞİN BELEDİYE BAŞKANI HAŞİNOĞLU: ALTYAPIMIZ HAZIR DEĞİL

Rize’nin Çamlıhemşin İlçesi Belediye Başkanı Osman Haşinoğlu, ilçesinin 1900 olan nüfusunun yaz aylarında 35 bine çıktığını söyledi. Fırtına Vadisi’ni de ilçe sınırlarında yer aldığına değinen Haşinoğlu, rafting sporunun yoğun olduğu Fırtına Vadisi’ndeki yoğunluğun bazı yasal sorumlulukları da beraberinde getirdiğini belirtti. Haşinoğlu, “Konaklama ve yerleşim alanlarımızdan Ayder Yaylası 4 bin yatak kapasitesine ulaşmasına rağmen arıtma tesisi ve kanalizasyonu yok. Üstelik son dönemlerde gelen misafirlere suyu bile yetiştiremeyen bir ilçe. Bunlarla ilgili pek çok çalışmamız, yapılması gerekenler var. Bakanlık fonlarından talep ettiğimiz altyapı kolaylaştırma çalışmalarından yeterli desteği henüz bulamadık. Karadeniz’de yayla ve doğa turizmi anlamında büyük bir patlama yaşamamıza rağmen altyapımızın hazır olmamasından dolayı ihtiyaca cevap veremiyoruz. Yayla ve doğa turizmi ile ilgili kullanılan alanlarla ilgili yasal mevzuatlar konusunda bir an önce o yoğunluğu önleyecek planlı gelişmeyi sağlayacak bir yasal statü kazandırılmalı. Yoğunluk yaşanmadan bu planlama yapılmalı. Haftada en az 6-7 tutanak tutup yıkım kararı veriyor ve encümene sunuyoruz. Bölgemizin SİT alanı olması nedeniyle çöp depolama alanımız yok, Sürmene’ye götürüyoruz. 200 km yol. İller Bankası’ndan gelen paramız sadece o araçların mazotunu bile karşılayamıyor. Sorunlarımız gittikçe büyüyor. Sorunlarımıza lokal olarak Turizm Bakanlığı ile ortak çözüm bulunmasını istiyoruz. Ayrıca turizm amaçlı sportif faaliyetler bölgemizde gelişmeye başladı ancak bunlarla ilgili yasal mevzuatlar da yok” dedi.

AKÇAABAT BELEDİYE BAŞKANI TÜRKMEN: POTANSİYEL DEĞERLENDİRİLMELİ

Akçaabat Belediye Başkanı Şefik Türkmen, turizmi sektör olarak kabul ederek büyük önem verdiklerini söyledi. Turizmden hak ettikleri payı alabilmek amacıyla da çalışmalar yürüttüklerini söyleyen Türkmen, “Pırıl pırıl sahilimizde Türkiye standartlarının üzerinde lokantalarımız var. Bu kadar vasıflı lokantanın bir arada olduğu başka bir şehir yok. Şehir içinde düzenlemeler yapıyoruz ki gelenler sadece lokantalarda Akçaabat Köftesi’ni yiyerek gitmesin diye. Ortamahalle’de imkanlar ölçüsünde bir şeyler yapmaya çalışıyoruz. Dağ ve yayla turizmi konusunda da çalışıyoruz. Arkada 8 km mesafede Akçatepe’de bir lokanta ve 24 dağ evi yaptık. Kayabaşı Yayla Kent, Sergölümüz, Akçakale’miz var.  Bütün bunların toparlanıp turizmde değerlendirilmesi gerekiyor. Dağ turizmi ile ilgili bir projemiz var. Akçatepe’den Hıdırnebi’ye kadar olan güzergaha birkaç turistik tesisler yapılabilir. Hıdırnebi’den devam eden vadiye Düzköy, Çayırbağı’na bağlı yaylalar ve Çalköy Mağarası var. Bu turizm güzergahı değerlendirilebilse Trabzon için büyük bir potansiyel yakalanabilir. Akçaabat sahilinden 30 km gidip aynı şekilde dönünce 60 km, üzerinde çok güzel yayla, mesire yerlerinin olabileceği bir alan. Biz bunu arkadaşlarımızla çalıştık, bir çok yerini yürüyerek gezdik, nerelerde tesis olabilir diye. Buna birlikte sahip çıkmamızı istiyorum” dedi.

DÜZKÖY BELEDİYE BAŞKANI ÇELİK: KÖYLER BOŞALDI

Düzköy İlçe Belediye Başkanı Abidin Çelik, İlçesinin 15 bin kişilik nüfusunun yazları 30 binleri bulduğunu söyledi. Çelik, ilçesinde 15 süt fabrika sayısının 4’e indiğini belirterek köylerin adeta boşaldığını belirtti. Turizme önem verip yatırım getirerek de yörelerinin tekrar canlanabileceğini söyleyen Çelik, bu konuda da Bakanlık’tan destek istedi. Dünyanın en büyük mağaralarından Çal Mağarası’na sahip olduklarını hatırlatan Çelik, mağaranın turizme açılması konusunda yolunun yapılması konusunda destek istedi. Çal Mağarası ve Şahinkaya ile ilgili 2015 yılı içinde DOKA destekli proje yürüttüklerine değinen Çelik, “Bu projemizde restorantlar, yürüyüş yolu, tırmanma ve paraşütle atlama alanları olacak” ifadelerini kullandı.

VALİ ÖZ: KAYIT DIŞI HİZMET SEKTÖRÜ MUTLAKA ÇÖZÜLMELİ

Toplantının ikinci bölümünde açılış konuşması yapan Trabzon Valisi Abdil Celil Öz, Trabzon’daki kayıt dışı hizmet sektörü sorununun mutlaka çözülmesi gerektiğini söyledi. Vali Öz,  “Biz burada zaman zaman denetimler yapsak da bazen göz ardı ediliyor.  Bu ev pansiyonculuğu mu olacak? Apart vb. bir sürü isimler çıktı. Biz bunu vergi ve sigorta gibi boyutlarda elbette denetleyeceğiz, ancak bunun hukuki boyutunun çözülmesi lazım. Günübirlik araç kiralayanlar üzerine bir sıkıntımızı var. Hukuki alt yapısı olmayan, kayıt dışı hizmet sektöründe yer alan bu insanları bir kaza anında kurtarabilecek hiçbir mevzuatımız yok. Kendi evinizde konaklayan bir kişinin öldüğünü düşünün. Bunun hesabını nasıl vereceksiniz? Otel, pansiyon işletmen, kira sözleşmen yok. Nedir bu, kimdir, misafirin midir? Dolayısıyla insanlarımız bilmeden, günlük kazançlarla çok büyük risklerin altına giriyorlar. Biz bu konuda mümkün mertebe denetlemelerimizi yapıyoruz, ancak kurallara uymak çok önemli. Ev pansiyonculuğunu geliştirmek bakanlık açısından bir politika olarak değerlendirilebilir” diye konuştu.

YENİÇIRAK: TURİZMİ MUTLAKA ÇEŞİTLENDİRMEK GEREKİYOR

Çamlıhemşin Otel İşletmeciliğinden Seçkin Yeniçırak, sektör anlamında sorunlarını dile getirdi. Yeni çırak şöyle konuştu:  “Bizim en büyük sorunumuz eleman sorunudur. En büyük alt yapı eksikliğimiz budur. Slaytınızın da teması olan sıcak karşılamayı sağlayacak yetişmiş eleman olamadıktan sonra turizmin sürdürülebilmesi mümkün değil. Bu konuda bakanlığın çalışmalarını ileriye götürmesini temenni ediyoruz. Rize’de olduğu gibi Karadeniz’in en küçük köyünde bile bir STK temsilcisinin olması ve sıcak karşılamayı gerçekleştirmesi gerekiyor. Buna örnek olarak da turizm taşımacılığı yapan minibüslerin kısa bir eğitimden geçerek araçlarında bu belgeleri bulundurması. Turizm taşımacılığı yapıp araçlarda sigara içen çok insan görüyoruz. Bu konuya ağırlık verilmesini istiyorum. Uzungöl ya da Ayder gibi noktalara çok yığılma yaptık.  Fırtına Vadisi diyoruz, hâlbuki bakanlık ve yerel halk Fırtına Vadisi’ni değil Havza kavramını kullanmalı.  Tek kolu kullanmak yerine Fırtına Havzası diyerek 5 kolu kullanabiliriz. Kaçkarların zirvesi var mesela bu havza içerisinde. Turizm planlamalarını da bu havza içerisinde ele alarak çalışmak hem noktasal yığılmalardan hem de daha geniş bir alana yayarız turizmi. Yüzde 33’lük bir doluluk oranı ile ki bu en yüksek oran. Düzgün bir turizm yapılması mümkün değil. Sayın müsteşarımızın da belirttiği ve katılımcılarında üzerinde durduğu yüksek fiyatların olmasının sebebi bu düşük doluluk oranı.  Doluluk oranını yüzde 50’lere bu yüksek fiyat durumu da ortadan kalkacaktır. Bunun için de mutlaka turizmi çeşitlendirmek gerekiyor. 4 mevsim  turistleri bölgeye çekmek şart.  Bizim bölge insanı olarak 3D’li kavramı ortaya çıkarmamız gerekiyor. Bunlardan ilki dağ, ikincisi dere, üçüncüsü ise derya. Yani dağı, deniz ve dereyi birbirine entegre olacak şekilde yapılandırmak gerekiyor.  Bu bölgede turizm yapacak arkadaşların mutlaka 3 bölgede de tesisleri olmalı. Öyle ki ona göre elemanları kaydırma, yoğunluk oranına göre yer değiştirme ve işletme maliyetleri açısından çok önemli.  Ruhsatlandırma Karadeniz’in her yerinde sorun. Özellikle Fırtına Havzası’ndadır. Oraların birçok sahibi var. Milli Parklar, Belediyeler vb. bunun bir çözüme ulaşmasını istiyoruz.  Bölgemiz ölçeğinde dünyada benzer turizm yapan destinasyonlarda, Rize ölçeğinde kalma süresi 5.3 iken bölgemizde 1.2’dir. Karadeniz’de istediğimiz oranda turizme ulaşabilmek, sürdürülebilir turizm yapabilmek için 4 günün üzerine çıkmamız gerekiyor. Bunun içinde alternatif turizme ihtiyacımız var. Örneğin bölgemizin flora haritası yok. Turizmi ciddiye alan ülkelerde özellikle endemik bitki üzerinden flora haritaları ciddiye alınarak çıkarılmıştır. BU konuda eksikliğimiz var.  Turistlerin devamlılığını sağlamak için mono yani tek tip turizmden alternatifler sunan çoklu turizme geçmemiz lazım. Örneğin Karadeniz’de kongre turizmi hiç yok, çünkü alt yapısı yok.

EĞİTİM VE TURİZM ÇEŞİTLİLİĞİ EN BÜYÜK DERDİMİZ

Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Haluk Dursun, eğitim konusuna kendilerinin de büyük önem verdiğini, bunun yanı sıra turizmde çeşitliliğin ise en büyük dertlerinden birisi olduğunu belirtti.  Dursun, “Turizmde çeşitlilik bizim en büyük dertlerimizden ve geleceğe yönelik çözümlerimizden bir tanesi. Süreyi uzatacak bir seçki oluşturursak doluluk oranı konusunda da fayda sağlarız. Uygulamalardan örnekler görerek ve dersler çıkarmak adına buradayız. Görüşlerimiz aşağı yukarı aynı. Bu sorunların çözümü için beraber çalışacağız. Artvin’den, Rize’ye bölgenin her yerinden müdürlerimiz var. Onlara doğrudan söz vermedik. Bölgenin sorunlarını dinlesinler, not alsınlar ve bu belirlemeler ışığında bize de bilgi versinler ve ortak çalışma noktasında toplantılar yapma ve geleceğe bu işi taşıma noktasında çalışmak istedik. Özellikle bölgede uygulamada bulunan yatırımcıları, sektörü ve yöneticileri dinleyerek notlar aldık. Sayın Vali’mizde sonuna kadar bize destek oldu ve gerekli cevapları verdi.”

REKTÖR YARDIMCISI ÖKSÜZ:

KTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hikmet Öksüz yoğunluk kazanan otel yapımlarının şehir siluetine katkı yapmadığını ileri sürdü. Öksüz, “Bunlar yapılırken şehrin yapısına, kültürüne ve siluetine katkı sağlamalı. Güzel Trabzon’umuzu aynı şekilde yansıtacak mimariye ihtiyacımız var” diye konuştu.

Müsteşar Haluk Dursun, kırsal mimari örneklerinden ahşap camilerin tescili ve korunması konusunda çok hassas olduklarını söyledi. Dursun, “Bölgede güzel ahşap mimari camii örnekleri var. Zaten caminin boyutundan çok, onun mimarisi ve manevi dokusu önemli. Son zamanlarda bu fark edildi. Minarenin uzun oluşu cami açısından bir önem arz etmiyor. Minare ve camii arasındaki proporsiyon yani orantı önemlidir. Bunların da fazlasıyla dikkate alınması lazımdır” diye konuştu.

MİMARLAR ODASI BAŞKANI ADANUR: UZUNGÖL DÜNYA MİRASINA KAZANDIRILMALI

Trabzon Mimarlar Odası Başkanı Sayim Adanur tarihi caminin vatandaşa yaptırılamadığını söyledi. Adanur, “Örneğini yaşadım. Oteller noktasında Uzungöl’ü ele alalım. Uzungöl’ün yüzde 98’i ruhsatsız bina. Dolayısı ile usta mimarisi ile gidiyor. Ruhsat alsa mimara çizdirecek belki. Uzungöl Türkiye’nin değil, dünyanın mirası haline geldi. 20 sene evvel Uzungöl’e bir kişi gitmek istediğinde tekrar gitmek istiyordu. Şimdi giden ‘bir daha gelmem’ deyip gidiyor. Ben siyasilere söylediğim sözü burada siyasi olmadığı halde yine belirtmek istiyorum, Kanal İstanbul’u düşünen, Marmaray’ı yapan, 3. köprü ve Havalimanını inşa etmek üzere olan bir hükümet için Uzungöl’ü elinin tersi ile temizleyip yeni bir Uzungöl yani beton bir havuz olmaktan kurtarmak boynumuzun borcudur diye düşünüyorum. 5 bin yatak kapasitesi olacak ise ona göre planlı çıkaralım. Bölgenin doğal mimari yapısı siyah evlerden yeni köyler oluşturalım. İçeriye araç sokmayalım. Raylı sistem getirelim. Büyük bir otopark havuzu yapalım. Yer altı tünelleri yapalım. Artık zor değil bunlar. Dolayısıyla Uzungöl’ü dünya mirasına kazandırmamız lazım.”

ŞEHİR İNSANDIR

Müsteşar Haluk Dursun, projelerine ilişkin bilgi verdi. Dursun, “Biz şehir insandır diye başta da söylediğim gibi proje çalışıyoruz. İlk grubumuz mimari ve estetik üzerine olan bir çalışmaydı. İkinci grupta şehir estetiği nedir ve tarihi doku nasıl korunur nasıl korunamadı konusunu gündeme getireceğiz” dedi.